سلامتی و بهداشت چه بصورت فردی و چه به صورت جمعی بی تردید مهمترین جنبه از مسائل حیات است .
امروز برای داشتن کشور و جامعه ای سالم با توسعه پایدار ، انسان سالم و خانواده سالم را هدف قرار می دهد. خانواده به عنوان واحدی که اساس و هسته اصلی جامعه را تشکیل میدهد از پیشینه ای به قدمت زندگی انسان بر روی کره خاک برخوردار است .
در روند پیشرفت و توسعه جوامع بشری بیش از پیش نقش خانواده در توسعه همه جانبه اجتماعی – اقتصادی مطرح گردیده است . ما ، در جامعه ای چند وجهی زندگی می کنیم که در آن تعریف خانواده نمونه و یا حتی « طبیعی » دشوار است . با این همه معیارهای ویژه ای وجود دارد که میتوان از آنها در تعیین سلامت و بهداشت خانواده استفاده نمود .
مهمترین ملاک چهارچوب ، تامین نیازهای مادی و توجه به ابعاد اساسی وجود انسان ( شامل 5 بعد جسمانی ، روانی ، ادراکی ، عاطفی ، اجتماعی ) می باشد . ( منتظرالظهور ،1384 )
هر گاه بخواهیم یک خانواده طبیعی یا سالم را تعریف کنیم با موضوعات پیچیده ای روبه رو می شویم .
فورماوالش(1982)معیارهای سالم وطبیعی بودن خانواده را مورد بحث و بررسی قرار داده است و خانواده هایی را که در شرایط مطلوب به سر می برند و فاقد علائم مرضی هستند مشخص نموده است . ازآن جائی که خانواده اساسی ترین نقش را در سعادت و رونق جوامع بعهده دارد ، دستیابی به آن سعادت و رونق درجامعه به دو عامل مشخص بستگی دارد :
1- آگاهی ، توانمندی و برخورداری کافی از بهداشت و سلامت همه جانبه خانواده ها .
2- آگاهی ، توانمندی و برخورداری کافی از بهداشت و سلامت همه جانبه برنامه ریزان و مدیران ارشد اجتماعی .
این مقاله در زمینه بهداشت و سلامت خانواده در دو بخش ارائه می گردد که هر دو بخش همچون دو حلقه در هم پیوند داده شده مکمل یکدیگرند . ( شکل 1 )
بحث :
1- ضرورتهای بهداشتی تشکیل خانواده قبل از ازدواج : ازدواج همچو پرواز پرنده ای با دو بال است که ضرورت دارد برای پرواز پرورانده شده باشد تا بتواند بخوبی در آسمان زندگی به پرواز درآید .
اساسی ترین ضرورت که لازم است در نظر گرفته شود آن است که هر یک از زوجین ابتدا شناخت کافی از خود داشته باشند . خودشناسی ، خدا شناسی است ( پیامبر اکرم (ص) ) . چون چنانچه فردی خود را بشناسد و از بلوغ عاطفی – عقلانی برخوردار باشد به این نکات مهم در ازدواج توجه خواهد داشت که :
• برای رسیدن به اهداف خود در زندگی برنامه ریزی نماید .
• در تصمیم گیریهای مهم زندگی خود ، واقعیتهای موجود ، امکانات و توانائیهای خود را واقع بینانه مد نظر داشته باشد .
• مسئولیت پذیر باشد و مسئولیت اعمال و رفتار و تصمیمات خود را نه تنها هیجانی و سطحی بلکه با آگاهی و شناخت بر عهده بگیرد .
بررسیهای علمی نویسنده در زمینه شیوع طلاق در بین زوجهای جوانی که بر مبنای التهاب و هیجان شور و جوشش احساسات زودگذر به ازدواجهای زودهنگام تن در داده اند مصداق واقعی لزوم توجه به نکات فوق در ازدواج است ( منتظرالظهور ، 1385 )
برای آزمودن افراد ، همنشینی ضرورت دارد ( حضرت علی (ع) )
در هنگام انتخاب همسر مطالعه و شناخت شخصیت ، انگیزه ها وتوقعات یکدیگر جزء مبناهای اساسی ازدواج است .
آسیب زدائی دوستیهای قبل از ازدواج : بدون شک ارتباطی که بین دختر و پسر قبل از ازدواج به وجود می آید می بایستی در جهت سناخت همه جانبه یکدیگر برای یک ازدواج موفق باشد و در غیر این صورت مشکلات فراوانی برای هر دو به ویژه دختران به بار خواهد آورد .
چنانچه طرفین می خواهند از یکدیگر شناخت پیدا کنند این آشنائی با اطلاع خانواده ( قبل از ایجاد عادت ، وابستگی و احساس شیفتگی ) می تواند ثمربخش و مفید باشد . این شناخت از دو جنبه می تواند در زمینه بهداشت و سلامت زوج قبل از ازدواج مفید واقع شود .
اول : از خیال پردازیها وتصورات رویایی در مورد جنس دیگر ( دختر و درمورد پسر ، یا پسر در مورد دختر ) پرهیز می شود .
دوم : دختر و پسر با احترام متقابل و تسلط کافی برخود ، واقعیتهای وجودی یکدیگر را مورد بررسی و مداقه قرار می دهند و براساس دیدگاه فکری مشترک ، جهان بینی هماهنگ و توجه واقع بینانه به تفاوتهای فردی و خانوادگی با شناخت کافی اقدام به ازدواج مینمایند . توجه به این نکته اساسی قبل از ازدواج میتواند راهگشای زوج باشد که هر زندگی به احتمال زیاد بر اساس علاقه و محبت آغاز می شود اما حفظ و نگهداری این علاقه و محبت نیاز به مهارتهایی دارد کهملاکهای شادکامی و تامین بهداشت و سلامت خانواده راتشکیل می دهند .
دوران عقد : دوران عقد پلی بین دوران مجردی . زندگی مشترک است . دراین دوران فراهم می شود تا زن و مردی که هنوز زندگی خود را به صورت رسمی شروع نکرده اند بدون قیدو شرط با یکدیگر ارتباط داشته باشند و بتوانند نحوه سازگاری با یکدیگر را بیاموزند و در این موقعیت با خصوصیات همسر خود و خانواده اش بیش از پیش آشنا شوند . معمولا قبل از عقد دختر و پسر خوبیهای یکدیگر را به صورت آرمانی در نظر می گیرند ولی پس از عقد مسائلی که قبلا مهم بنظر نمی رسیده برای آنها اهمیت پیدا می کند و فکر آنها را به خود مشغول می دارد .
عقد، ازدواج یک نوع پیوند زناشوئی است که این پیوند یک تعهد برای دو طرف ایجاد می کند که اگر چنانچه در حالتهای هیجانی و احساسی یعنی عشق بدون شناخت که بیشتر شیفتگی است تصمیم به عقد ازدواج گرفته شود . پس از مدتی با فروکش کردن احساسات زودگذر،دختروپسردرمی یابند که دچار اشتباه شده اند .
عشق سالم چیست ؟ عشق سالم و واقعی ، واکسن یک ازدواج سالم و زندگی خانوادگی سرشار از سلامتی وشادکامی است . عشق سالم رسیدن به درجه ای از پختگی ، خودشناسی و به دیگری و دیگران اندیشیدن است که این عشق آرام آرام شکل می گیرد و به کمال می رسد .
سلامت : محور توسعه پایدار انسان سالم در نظر گرفته اند چون سلامتی رفاه نیست بلکه ضرورت اساسی برای تامین رفاه و آسایش افراد و جامعه است . مهارتهای زندگی ، مهارتهائی هستند که برای افزایش توانائیهای روانی – اجتماعی افراد آموزش داده می شود هدف از آموزش مهارتهای زندگی افزایش توانائیهای روانی اجتماعی و در نهایت پیشگیری از ایجاد رفتارهای آسیب زننده به بهداشت وسلامت وارتقای سطح سلامتی در افراد است .
الیاس ( 2003 )،مهارتهای زندگی را مفهومی عام از سلامتی به معنای ایجاد روابط بین فردی مناسب و موثر ، انجام مسئولیتهای اجتماعی ، انجام تصمیم گیریهای صحیح ، حل تعارض ها و کشمکشعا بدون اوسل به اعمالی که خود یا دیگران صدمه می زنند ، می داند .
مهارتهای زندگی که در پروژه آموزشی مشاوره ای نویسنده مدنظر قرار داشت .
دکتر اکرم منتظرالظهور [ متخصص روانپزشکی ]
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر